بررسی اثر تنش شوری بر فیزیولوژی گیاه صبر زرد

aloe vera ، یک گیاه پایدار گوشتی مقاوم به خشکی است که به خانواده لاله تعلق دارد. این گیاه از زمان های دور برای اهداف داروئی استفاده می شود. این گیاه توسط گیاهشناسان به نام aloe barbadensis miller شناخته می شود. تنش شوری یکی از تنش های محیطی است که تاثیرات سوئی بر میزان رشد و تولید محصول گیاهان دارد. گیاه aloe vera (صبر زرد) قادر به تحمل مقادیر مشخصی از شوری خاک می باشد و به همین دلیل می تواند در مناطق با خاک شور رشد کرده و یا با آب شور ابیاری شود. از طرف دیگر، در حال حاضر مناطق وسیعی از جهان، به علت وجود شرایط شور در آنها، قابل استفاده نیستند و تعدادشان روز به روز در حال افزایش است. شناخت ارقام گیاهی مقاوم به شوری و درک مکانیسم های به کار گرفته شده توسط این ارقام گیاهی و در نتیجه، ایجاد ارقام مقاوم به شوری (که قادر به رشد و تولید محصول با کیفیت در مناطق شور هستند)، می تواند در بهره برداری از مناطق شور، بسیار مفید باشد. در این پژوهش، با هدف شناسایی تاثیر تنش شوری بر پارامترهای رشدی و برخی پارامترهای فیزیولوژیکی گیاه صبر زرد و درک مکانیسم مقاومت این گیاه در برابر شوری، گیاهان aloe vera تحت تیمار کوتاه مدت (غلظت های 0 و 100 و 200 و 300 میلی مولار nacl، به مدت 30 روز) و بلند مدت (غلظت های 0 و 7/54 و 5/109 و 2/164 میلی مولار nacl، به مدت 5 ماه) سدیم کلرید، قرار گرفتند. به علاوه، کشت بافت برگ گیاه صبر زرد به منظور القاء تشکیل کالوس انجام شد. در غلظت های پایین تر نمک، وزن تر، میزان رنگیزه های فتوسنتزی و محتوای نسبی آب، افزایش و در مقابل، میزان پراکسیداسیون لیپیدها و نشت الکترولیت، کاهش یافت که رشد بهتر گیاه را نشان می دهد. در مجموع، نتایج بدست آمده نشان می دهند که گیاه صبر زرد یک گیاه مقاوم به شوری است که در حضور مقادیر پایین نمک در خاک ( 100 میلی مولار) رشد بهتری را نشان می دهد. به علاوه این گیاه بسته به غلظت و زمان قرار گیری در معرض شوری، مکانیسم های متفاوتی از جمله تجمع اسمولیتها (قندهای محلول، پرولین و مالات) و حتی تجمع یون های پتاسیم و کلر در برگ ها را به کار می گیرد.